መሽወሪ 30 ዲትል በስክዲረት ትሕሳስሪ 01 ትል ዖነት 1970 ትል ብሊነ ወረቢል ራሕመት እንገት፣ ኢትዮጵያ ክራው (ጦር-ሰራዊት) ሃይለስላሴር ንግስነት ዳለትሊ ‘’ከውታትሲ ጨነትድኖ ብራ ኤሪትሪዂሲ ለዉኖ’’ ያዂ በዳን ጀመረድ እከክ ሰላምድ ሓደሮ ህንበውሲ ጥይድረዲ ለኸዲሲ ለጛ ኳሪል 800 ከውታት ኤወይሲ ኩናኹ ኤርትር ህጃም(ታሪኽ) ግን።
እና ና መሳክበል ሓድራን አኽኖ፡ ብርጃር ኒ እማኒሰና ሰላም ግን፡ ዳሕና ህንብኖኩን ይኖ ና ነቢር እሱ እርገው እከክ፡ ጨበርግናኽ ሓደጋ ጦር ሰራዊት ገምኑኹሎም። መሽወሪ 30 ዲ ትሕሳስሪ 01 1970 አርብየዲ ሰሳ አሜሪ ጃብ፡ እነ ለጛ ደገጊተል መንደርቱ እርገው ዳግሊ ነሰና ጋሺቶ እንቶ እርገዉዲክ ናን አኽራሲክ ና ዓደድ ኤርእስትገው እከክ፡ ዕቡብድ 800 አወይሲ ንጉስ ሃይለስላሴር ሕክም እንሸቀው ክራው ጦር-ሰራዊትዲ ኮማንዶስ ይስተው ና ሞላድ ኤርትርይ ቚር አኩኑ ኢትዮጵያ ሕክም ዓንቀይ ከደመውዲ፡ ንጃብ ቃልስቶ ኤርእጋኽ ራሕመት ጃሩኽ እንግጋዂ ደርብድ፡ ሰልፍ ግርጋ ኻ በስክዲራትል ና ኣስላምዲ ክስታንዲት ኡሰውዲ ነሳኸውዲት ቤክስታንሊ እክብሳ ይኖ ቱስኖ፡ ጃር ልጝሊ ላሪ በርእግኒ፡ ና ዳግሊ ጥየይዲ ብንባትዲት ጠዓት ሰና ብቅሲኒኹሎም፡፡ኒዳግሊ እንሲንቲ እክብድኖሎም ገረስግናውስኻ ቅብለድ ረሻሽድ ድገትል እርጋክ ውልቅ ያኽ ናማልዲ አዳምዲት ፈረግኒ ናትክ ኩኑኽ። ኒ ደንበር ግርገስ ኻ ኮዶ ዖነት ቅብለድ አዋኽድ ኻ ፎርቶ ከረንልድ ተኮስተው ተቐዉ ስላሕድ ማልኖ ብሪልኻ ክራውሲ ሰገስኖ ግናቲትዲ፣ ብሄሊንዲ፣ ገንዲ ና ጀርንቢዲ ና ማልዲ ና ልጝንትተል ለኻ ዳይዳይ ያኽዲ ጥየይዲሲ መርጃኹኑዂሎም፡፡ እማ ንኪ እነ ይነከው ፈዳታት ደከው ገባር ብሊነው፡ ና ሰላምድ ዳሕና ህንብነኩን ይኖ ሓደሮ እርገው ዳግሊ እስተኽ ዕምጭሲ ምጨትድ እልብድኑ ና ታናስ ጉድነኲን።
ንኪ ናስጝሲ እልብድኑ ና ታነስ ጉድኖው፡ እነ ና ዳግሊ ገማኽ ዕምጭ፡ ሸዓብ ኤርትርይውሲ ካያ አኽጊ እዲኒል መንደርተው አዳሚንድ ቁር ስኽር ሓመምዳዂ ጥባሳ አረባ ባሮ ደካኽ ዲመሲ ምኺርሰጋኽ ግብር አረባ ግን። እንሰካ ትእዛዝ ሜሪሩኽ እውስቶሎም ፈራ ጨነዳ ይስቶ እንሻቅሶ ሰገረው ክራውዲ፡ ናት እነ ኒስ አሲድኖ እንሻቀውዲ፡ ናው ወልወል ለዓሊ ዋነግነን ኽር አንበሮጦርየት ኢትዮጵኽር መታን ግን ናው ሰላምድ መንደርተው ገባር ብር ናው ብቅሲነኽ። ና ሰላምድ ና ደገጊተል መንደርቱ እርገው እክክሲ ና ዲህስነድ ፍትሕ ጃብል ስክርኖ ወንቐርስድኖ ጀረብዳዂ ኣኲ፡ ናን አኽራሲክ ዓቕም ብሊኒዂ ዲ ላናርዲ ትክ ሰ ላሕመትዲ ከደምና ዋኒጋኽ ኒ አክኒ ሰበትድ፣ አሪ ገፍድ ኮዶ ይነት ካቢርድና ሻው ኤርትርይ ቁርኽር ናዂክ ተቦሎም ኤሪውሊ ገማኽ ዕምጭ ሰና እሰ ቃለውሉ ና አክነድ ግልጭ ይኒሉ ። አርደት እንጋኽ ደፈንሶ ከብተ ህንባዂ ፋይል ግን።
ይን እነ ይነ ከው ዓነዲ በስጝዲራዲትል ዳግሊ ገማኽ ዕምጭ ጨነድኒኽ ውሪኽ አመሪሺባ ታና እስነ እልብድናኹንሉ? ያኽ ወንቀራ ስክርዶ ዋጅብ ግን።
ሰልፍድ እንሰካ እርጋኽ አንበሮጦርየት ኢትዮጵይኽ፡ ኤርትርያ ንር ብራ ግራ ንር ከው ጀረብደለና፡ ያኽ ፖሊሲ እርጉኾሉ። እና ኒልድ ጜኽ መግሃፍ ባሓር ኤርድኖ ፖሎቲከድ አኽን ሺቃንድ፣ ሃይማኖት ወጠኑኑ እርግኑኽ ኔን ዓውቲተገን ኻ ሃቢነኽስክ ሃቢነ ኤርትርያ ይስትረሪ በለዲት ንር ሻዓብ እንገት ና ዓንቀይሊ ቱስድኖ ከደሙኑ ሰጘኖክ። እና ዖነዲ በስክዲራዲትል እስተኽ ዕምጭ ክራው (ጦር-ሰራዊት) ከተድ እሲተኽ አኽጊ፡ እነ አዋኽል ሃደግኑ ግጅናኽ መግሃፍ ኩጭር ብራ ጀረብኒልድ ጜኽ ጋር ግን። ውረድ እንሰካር ዳለትሊ ኤርትርይ ቅር ኢትዮጵያ ዓንቀይሊ ሓከምስነሊ፡ ኤርትርያ ንርሹ ቀደርደሪ በለድ አኽቶ ሻኽቲ ይኖ ጀብሄት ታሕሪር (ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ) መርሕራኽ መንዱቅ ጉዶ ለመለም የውዱኽ ተከልሶ እርጉኽ፡፡
እነ ለመለም ኒስ ቂልስስድኖ አከነ ሸዓብልድ ሺርዶ፡ ዓደግስሮ ካበና ኤርጊን ወሪ ተለዮው አሮ ሰውርት ሒል እሰጊን ገበብድኖ ቂርዲ ገርግዲ ከደሙኑ እርግኑኽ። ላኪን ሻዓብ ኤርትርይው ና ሰውረትልድ ሲርኒ፡ እነ ሓረቀት ንድ ግን ናው ደንጎበድ እነ ጨነድኒኽ ፖሊሲት ግብርሊ እርግስድኖ ናው ከደምናኽ።
ሙቚላ ደኮ ፍይሕል ፍኖ ወርባ ሰላም አከ ዶልክ፡ ብሊንና ጋርዲ ፍትሕዲሲ ሓሰርሳኽ ሜሪ ተከልሰን፡ እና ዕምጭ ጨነድኒኽ ኒስ ሓቅ ፍሮሉ ከደምስሮ ሻው ጋራተልድ ላኽ ግን። ንኪትልድር ተርስነ እና ዪና ከውታት ባንዴረት መታን ለበዉድ ወቀይሲ፡ ይነ እቑር ግናቲት ምህሮትል ና እክል ድግምዲ ታሪኽዲት ሽፍሽፊሶ ካሪክለም ትምህርቲሩኽሊ ስኩሮ መሄርስድኖሉ ዋጅብ ግን። እነ ዖነዲ በስክዲረዲትል ገማኽ ዕምጭ ጭነድኒዂ፡ እነ ሌጋ ደገጊ ብሊነውሊ ዳግሊ ካያ እስተኽ እርግላ፡፡ ኤሪው ባርካ፣ ሳሕል፣ ሰምሃር፣ ኣኮሎጉዛይ፣ ደንከል፣ ሰራየ፣ ሓምሴን፣ ጋሽ ሰቲት፣ ላዉዲ ሸግብዲሲ ና መሳክበል ገሪው ና ሰላድምድ ና ነቢር እሱ እርገው ገባር ኽር እንዳኺነ ድድኑኽ።እነ ግርጋ ኒሂትል ናትኽር ናዲ ሓበርነ እልብድነኩንሎም እንኩንኹን።
ኒን ኻ ትምዮ እስተኽ አኽጊ ሻዓብ ኤርትርይውሲ፡ ዲሂስድኖ ፖሊሲ ሕኩመቱኽ ግብርሊ እርጉሱኑ እርግኑኽ። ኤርትር ንር ብራዲ ባሓርዲ ግራ ንር ከው ጀረብደኒና ይኑ ሰጘኖክ፡ ናው ኩኖው እከክ ስረው መናው ኤረፍ፣ እስላም መናው ክስታና፣ ብሊናማ ኩናማ፣ ደሽክልያማ ሺልያ፣ ሳሆራታይመኒ ዓፋር ኹራ፣ ይኖ ፈረጉኑ ሰጘኒ። ላኪን ይነ ስድቅዲ ብርዲ ብላሽ ፈርላ፡ ሰውረትል ፍኖ ሕርየት መታን ለመለምየንቱትዲ ሰላም መንደርተዉ ከዋታት ብርዲ ኩራ ኣኾ 1991ዓም ኢትዮጵየት ጨርገፎ ዓዊቲቱዂ።
ኔስከ ጂባ ደክስኖ፡ ይነ ሕርየት ኤርኖ ደንቢ፡ ንክኻ ውሪ ሓለትሊ ኤረርስናኽን እንኩንኹን? ውራ የና ሁመትሊ ህንብናዂን ያኽ ወንቐረስ ዋንስኖ ስዳዋኽ ድካ አከገን ። ጀበረት/ናጽነት ደንቢ ምቅላ ደኩኹና ይኖ ፈርሓትድ ድልቅልቅ ይኑኹን፡፡ ላኪን ፍርሓት ይናኽ ገሪኽ ዲላ፡ ምንጭላሎትሪ ሰና አሸሾ ፈሩኽ። ሕክም ህ.ግ.ደ.ፍ. ላውዲ ሸንገብዲሲ አፍይቲ አከው ጀረቢነ፡ ድጝስተጋኽ ጌራ( እንሽኽሊ) ቱነት እሲኒኽና፡ እንትን ቃልድነሰና ኤርትርያ ቁርሲ ሰርውዲ አረፍዲት እንሽኽል ቱስኖ ድደነት እሲኑኽ። ሺቃን በለደርኽሲ ሊጘር ጓገት እሲኒኽሉ፡ ሰላምዲ ሓቅዲ/ፍትሒዲ ክድመትዲ ናውክ ይነልድ ሺረት ሃቢኒኽሎም።
ንኪኻ ኮዶ እማኒስጝ ጂባኽ፡ኢሰያስ አፎወርቂ መርሓይ ህ.ግ.ደ.ፍ. ሩኽ፡ እማና ሃይልርስላሴዲ ደርጊር ዳለትሊ ኤርትርያ ንር ብራዲ ባሓርዲ ንኻ ንር አዳም ጀረብደለና ዩ እርገውድ ማዲቶ ከደሞክ እንኩኽ፡፡ ኤርትርያ ኒ ብሕቶ ኒሪ ኢራኩሰና ሓሰቦላ፡ ጀረበንኻ አቢይ አሕመድ ይስታኽ ሓዲስ መርሓይ ኢትዮጵይኽዲ፡ ስቱርድ ኩሽራ እሰክ እንኩኽ ኤሪ ገፍድኻ ርድቕ ሻው ሕኩማት ዓረቡዲ ዶላራት መታን ይነ ብረዲ ባሓርዲት ይነ ክብርዲት ሶልዲሪ መታንዲ ኒ ቂጦሪ ተከውሰና መንዱቅ ጅቢሰና አኽሮሉ ኤርትርያት ንርትክ ደክሶ እወክ እንኩኽ። ንኪ ኤርትርያ ናሹ ቀደሮ መንደርትሮ ገረሰገው በልድ ይስትሮ ሽጝስትረት ቀሓትሊ ለብሮ ኤረርሰቲ እንኩቲ። እነ ንስከ ከው ዲ ርድቅዲ ብቅስኖ ኤርነሪ በለዲት ኢሰያስ አፎወርቂ ዲ ክረም ህ.ግ.ደ.ፍ ሩወድ ብሕቶ አኽሮ ይንኻ ገፍር ሰና ይነ በለድሲ ባርኖ፡ ይነ በሄርዲ ግናይዲ እዲኒል ዳሕ ይኖ ላጅኢን አኽኖ መንደርትነኩን እንኩኑኽን።
ኔስ ይኑ ይን ኢትዮጵያዲ፣ሱዱንዲ፣ ጅቡቲዲ፣የመንዲ፣ሱዕድያዲ ላድ ሕሳንድ ከደምኖ፡ እምንሊ ይነ መንፍዒትዲ ና መንፍዒትዲር መታን ክዳልውታ እሲኖ። ናው ሻኽነው ርድቅልድ ይን ነፍዕስትኖ ይን ሻኽናልድኻ ናው ይነልድ አድኖ ላድ እኺርኺር ሻኽኖ ዳበርኖ ይነ ምራድ ግን። ላኪን ይን ቃልናኽዲ እስተውዲ ወንድናር ቅረናትዲ ይነ ሻዓብድ ነፍዔው ክደም አኽጊ፡ ኢሰያስ አፎውርቂዲ ክረም ህ.ግ.ደ.ፍ ሩዲ ናዲ ሽርከትድ ከደመው ማልቲ ናሽናል ሸሪካት ደሃብዲ፥ፎስፍትዲ፣ ይነ ብሪ ዓንቀይሊ ህንቦ ርድቅሲ ጋሕጉሖ ፈርዶ ፈረው እስታኽ ኩሽራ በታተን ከለብርሰጋኽ ግን። እነ ናው እሰነውድ ይነ አዳምዲ ብረዲትል ገሞ ህንበው ጎታታትል አመሪ ወንቀርሰንቲ ግን።
ፈሪዕ ሙርቛ ብሊኑኽ ኤርትራ/ሆደ፡ እነ ዖነዲ በስክዲረዲትል ፍዳ ደከውድ ታና እልብድኑ፡ ብሊን ይነከው እንትን ህንብደናኽልድ ላድ አኽድኖ፡ እነ ላሪ እሰጊ ና ርሕሲ በውድ ታነስ ከበርድትኖ ዲ እልብርትኖዲ ተዓየብነኩንኩም። እነ ዕምጭ ኒልድ ይነከው ኒልድ መሄርስድኖ ሊጘር ይነዳግሊ ድምስተጊን ገበብኖ እኺርኺር ሓቆፍና ዲ እንከልኖዲ ይነ ሻናርሲ ተብድና ጀረብዳኹና ወክትሊ ዋንትነት አለለይኖ ሻኽንኹን።
ይነኮሊትል ኣኽን ይና ወረበኢል ሰላም ገምሮ ምቅላ ኒ ደአም አኾ ዓቅስሮ፡ ኮል ህንበውኻ ሓደርድኖ ሰገሮ ስደትሊ መንደርተውኻ ና ስላምድ ወንተርኖ ና ነቢር ሓዲስድ ተከልድኖ ሆደር ምራድ ግን። እማ አሪ ወክት ኪሰሪትል ኤረስጚናስክ ዳሕና ሓቃፍ አኽሮኩም ተምነትነኩን።
ላድ ከደምና ኤምርዲ ሒልዲ እወክ!!
ፍትሕ እንጋዂ ህግደፍ ሃገግኒ፣ ፍትሕ ተከልስኒ!!
ይና ፍዳታት ዲመሲ ኤልብርስናዉ !!
ፈሪዕ ሙርቛ ብሊኑኽ ኤርትራ/ሆደ 30-11--2019