ቆል ፋሪዕ እክባ ሙርቛ ብሊነሪ- ኤርትራ/ ሆደ Democratic Organization Blin Nation Eritrea/ Hodde
20ሰኔ 2020 ፍዳታትሲ ኤልብድነሪ
20 ሰኔ 2020ዓም ነዉኽር ክብርድ ኤልብነኩንላ። ንሂርሰና ካብሪ ግርጋ ድግም ኤሪትሪኹል እልላ። ብራ ብራ ግን። ብራ ኒትክ ግን። ብራ ሪሒ ግን። ብራ ክብር ግን። ብሪል ሉኩድ
ደዉ ካያ ኣኽጊ ፍትሕዲ ናይዲሲ ደዉ ይረንላኻ ሰኸረዲ ስነዲ ግን። ይና ብራ ይና ናንተልድ መንተልስሮሰና ኤሪዉድ ኻ ሰኸራ የነድኻ ዓንደል ኣኽሮና ደበናት ዶኩኹና። እና ይና ብረት ሸንህንሰዉ ድርጝ ያዂ ወክትል ቋልሰዉ ኣኽኒ። ቱርኩዲ፣ ምስርዲ፣ ጃቢትኖ ሳንኪተዉልድላ ግን። ይናከዉ ቱሩክ ዕምጪሲ ኤልብዱኑ ኣዳም ትምዮ ጉዶ ገምዶ ዕልልሲ ፈጠጣዂሲ ‘’ኒን ውሪ ቱሩክ ሕክም’’ የነኲሉ። ዕምጭ ምስሩኽር ስዳዋዂ ኣኽላ።
ኤውሮባ መሪታት 1888ዓም ርገዉ በርሊን (ጀረምንሊ) በሀር ዲባ እሲነ፣ ዋድሕድ ኣፍርቐት ቀራደድኖ ዓቕም ሸኸዉክ ና መንፊዒትሊ እርግቶ ጂባን (መግዛእቲ) ኤውጅኑኹላ። ሓርብዲ እንሽዲስኻ መለክኑኹላ። እና ወንጄል ኒን ናን ኣኽታሲክ ደፈንሶ ህንባኲ። ናጝር ኮላት ኣፍሪቒዉ ሱጉድ ጀበረት (ነጻነት) ሻኽኑኹ ይሰኲ ግራ ጉርበትድ መሪታት ኣፍሪቒዉሲ መርሓዉ ናዉ ግን። ይና ብሪል ቁልሕ የዉ ፈረንሰዲ እንግሊዲ እኽርኺርሊ ወጠጦ እርገዉ ኣኸዉድ ጢልያና ነበክል ቱዎ ዓስብድ ዮ ግንግናይሲ ሰደሩ ኒ ደርብሲ ጥፍሕዱ 1892ዓም ኤርትረት ንርትክ ሻኾ ኒኒ ይብራ ግን ዮ ኤወጁዂ። ኒ እንተርነስ ኮለንቡር ከለብርኒሉ። ዓሌትዲ እምነትዲ ሲመርዲሲ ብራ ኤርደሲ ፋሕሱ ወልትረጝን ኤመራ፣ ሕብሩዂ ዕምጭድድ (ጫዕዳኹዲ ዳዲጚግዂና። ደብን ጣልያኑኹል ኤርትሪንዲ ሕያይትዲ ላዂ ያዂ ረኤይድ ደሰቕዂና። ኒ ዕምጭ ኮዶ ፈሀምዲ ሻናርዲ ላሕመዲሲ ላ ኮሊቑር እሲኹና። ኤርትራ፣ ኤሪዉ ኣፍሪቓ ኮላትሰና ጂብናርድ (መግዛእቲ) ተከልስረሪ ግን። ኒስ ኣኽላ ያዂ ዋነን እና ናን ህንባዉ ኮላት ኣፍሪቒዉሲ ሓንፈሳዂ እከይ ግብር ግን።
ዓበይስና ጢልያኒዂ ኤውሮቢልኽር ኣኾርሊ ፈሉ ጀርመንዲ ኪዳን እሰ ዓለምሲ ሓከምኖ ጉንነዲን ልጘር ሓርብ ዓለሙዂ ወልዕሱዂ። ላገፍድኻ ኪዳኑ እክባ ይሰዉ ኣሜሪከዲ እንግሊዲ ሩስየዲ ፈረንሰዲ ኤሪዉዲ እርግኑዂ። እንግሊደደ ኒዲ ሕበርሰዉ ኪዳኑ እክብ ዓውቲትነዲንኻ ጥልያና ኤርትሪልድ ፊዂ። ጥልያና ተውትል እና ወክት ኒል ኣኽታሲክ ብሪ መታን ለበዉ ገሪዉ ግን።
እንግሊዳኽር ኤርትረት ሽካ ኣመረስ ዳዶ፣ ጢልያና ባረዉ ንብረትሲ ሱወ ኣመሪከዲ ስምምዕ እሰ ና ማዳ ንጉስ ኢትዮቢዂድ ፈደረሽን ናይ እንጋዂድ ተከብሶ ደኩሱኖ ኡኑኽላ። ንጉስ ኢትዮቢዂር ፈደርሽንሲ ሓንፈሶ ኤርትራ ንደንቢ ጎሮብ ኢትዮቢሪ ግን ዮ 1961ዓም ዋሓጥኹላ። ናውክ እና ኣባያን ደባንድ ኣኽጊ እንሽክድ ግን ናዉ ዳድናዂና። ወክት ጀብረል ኣኽን ወክት ናንዱዂል ይና ከዉታት ዕምጭሲ በስ ይኖ ከልብርኖ ኤርእኒ። ክብር እንገት ና ዉሉዲ ና ማልዲ ና ብረዲ ድዱ ኤጃ ይኒ። ባርህልኽር ጭልምልኽር ገሽድ ገሽድር ጉርበትድር ክርጘድር እንሽክድር ና ናይ መታን ለብኑዂ። እና ፍዳታት ደኮዉ እቑቱ ኣኽኒ። ብረር ማታን ለበዉ ና ሺብር ና ስጙጙር ኤርእነዉ ኣኽኒ። ሺብኖልም ኣከን ቑሸስ ሺብኒሰና ግን። ንኪ ይን ኮሊር መታን ደኮዉ ፍዳታትሲ ኤልብድኑ ኤርነዉዲ ኤርግነዉዲት ናትክ ግን ይን ኤልብድ ናዂ።
ኢትዮብየዲ ሰኾርጝን ኤመታት እስነዂ መረራዂ ሓርብዲ እንሽኽዲ ግን። ና ከያነት ‘’ዓሰስ ኩቶ ኣክረን ባሓርሲ ኢድስኖ ህንበኩን’’ ይኖ ዕቡብድ ንርትክልክ ኤርትሪል ሻዓብሲ ዲሂስድኖ እስታት እርግኹሎም። ይና ወረቢል ዖናዲ በስክዲረዲ ላ ኳሪል ሲሕ ኢወይሲ መዳፍዕድር ረስራሽድር ና ክራ ኒል ጎዂ ግን እማ ኣሰካ ክረዉሲ ና ጋባርዲ ሸቓሎዲ ና ኪኒተዉዲ ክኒሰዉዲት ኤልብድነኩን። ኔን ብላሽ ክርኒ። ይና ብረዲ ይና ክብርዲ ይና ናይዲ መታን ክረዉ ግን። 1961ዓም ትል 1991ዓም ኣኽራሲ ‘’ኣና ለዉህር’’ ይኖ ስላሕ ሙኹሮዉ ና ሪሕዲ ህንበዉ ክብር ኡዉስድኖ ወጀበኩሎም። በሀርድኻ ለበዉ ፍዳታት ዲመክ ክብርድ ኤብሱኑ መንደርትድኖ ግን።
ሪሕ ኤውይሲ ካብር ዓለምሊ እላ። ንርትኻ እመሪሲ ይግኒ መጠይኑኹላ። ኔን ድገር ሻትካን ግን። ክኻንዲ መናብረዲ ተምኔትኒ። ናዉ ተምኔትናዂ ይና ክብር ግን። ና ጃርድ ናን ይን ይና ኮሊር ኢርደት ኣኽንዂን። ታሚትን ጂብን ናን ይና ወክት ግን። ኮሊር ግብራ ላ ቂርልኽር ላ ትልመድር ዱጉሰላ። ንኪ ዕምጭ ህንበኩ እመርኽር ዋኒሮ ግን። ኣዳም ዋነን ዓመጫዂዲ ፍንጌረዲ ዲምክ ህንበኩ። ደዉ የጋዂ ዲምክ ለመለም ግን። ብራ ሑር ኣኽቲ ከዉኻ ናጝር ሑር ኣኺኒ። ኒንኻ ህንብናኽርሲ ቋላዂ ግን። እና ግርጋ ኒሂቲ ይነሹት ወንተርኖ ወቐርነሪ እስኒንላ።
1991ዓም ደንቢ ይና ነበክል ቂጦሪ መታን ለመለም ዩ ድየዉ መዓንያ ህግደፍሩ ጂባ (መግዛእቲ) ኤወይሲ ኩወንክር እንሸውነኩር ጋይሰነኩር እንኩኑዂ። ዓፋርሲ ስርልድ ሙኹድኖልም ገምደጝነዉሎም ዕምጭ እላ። ህግደፍ ኤሸሾ ያዕ ይሰገን ናትከል እንትሮ ፈራዂ ግን። እና ዕምጭ ኒን ቀንጠጥስሮ ናጝር ሪሕ ከብተጊ ኡወው ለመልም የንቱት ህንበንኩ። ኮዶ ንኪትል ይና ናይሲ ሻኽግኒ ላ ክኻንሰና በረጅኑ ኣስመራ ጋእ ይሰን እመርኽር ዓልቑስኖ ግን። ዳን ዳንዲ ዲቢተጋኹ ድንጋ ፋላ ወረባ ካረላ የንኹሰና ላሕመዲ ተክለብዲ ክበርድነዲ ናትል ይና ነበክል ነገስድኖ ለመለም የንቱታት ኣኽኖ ሻኽኑዂን።
20 ስኔ ግርጋ ፍዳታተሪ ናትክ በሎቲኪል ፍንሕንኒሕ የዉሲ ሓቆፍረሪ ግርጋ ግን ይኖ ዱጙናዂ ሻኽኒ። እመሪ ይናከውታት ፍትሕሲ ነገስድነሰና ዲባ ኤሪትሪዂል ገሞ ጨር ዲባ ድጙድኖሉ ጨበርነኩን። ዕቡብድ ደኣም ይና ከውታት እና ግርጋ ንሂትል ይና ፍዳታትሲ ኤልብደነሪ ግርጋ ኣኽራዂድ ንሪ ህንብራዂድ ናጝር ኣከን ይና ፍዳታታ ግርጋ ይኖ ከብርድነኩንላ። ብሀርድ ናት ብኖ ህንብነኩን። ንድቢዉስኽር ሽጉድን ይነት።
እና ወክት ኒል ዓለምክ ኮሮና ይሳዂ ሹዂደድ ኤልኮተተኩ እንኩዂ። እንትን ህንብደናኹልክ ደባን ዋኒትኖ ሻድነኩን። ይና ኮል ከዉታት ልጝንተል ነብራኽር ዓቑር ሻኽገዉ ኤበስኖ ህንበንኩ። ጃቢቶ ኪዳ ግብሩ ኣክበንትስ እሲ ኤበደትሎም ኤርእናዂ ግን። ናጝር ዮኻ ካበና ኡወላ ዮኻ ኤሪዉ ኡዱኖ እሲ ብደላ እንኩላ። ከደንድ ፈዉ ሰላዲ ይና ኮልታተልትል ጅረብደዉድ ጋእ የገትር ዋስነኩን እንኩንዂን። ሓዋላ ከደንድ ኤተይጚኽር ናቅፋ ዶላርድ ኮት ኣኽቶ ላሪ ከብተላ እላ። ከውታት ኮል ከፍ ይጝኒንኻ ናኽር ሓርብ ህንበኩና ዮ ጀብራዂሲ ዋስነኩን እንኩንዂን። ወክት ንሊ ክሱሰንኻ እና ግርጋ ፋዳተሪትል ላዂ ቋልዶ ሻዂ ንድ መታንማ ለብኑዂን ይና ሻን ዮ ኒ ህንባዂልክ ህግደፍ ደርገግሶ ኒ ሪሕ እንከልጊ ኒ ኮሊሲ ጀባእ ይሮ ጨበርሰኩ። ኮረና ፊሩስ ኤወይሲ ይና ኮል ከዋ ዕምርዱዂ ህግደፍ ግን። ፋሪዕ እክባ ሙርቛ ብሊነሪ ኒስ ገፍትእኖ ይና ሕልስክ ላዂል እስነ ለመለም ይኖ እና ግርጋ ፋዳታዂል ድምሮ ሽጘቲ።
Minneapolis 25 may 2020ዓም ሻሎታ ጆርጅ ፍሎይ (George Floyd) ይሳዂ ኤረባ ኣሜሪካዊራ ጭርጝል ፖሊሳ ጫዕዳዂ ክርመስ ዳዶ ዓረፍደትሉ ኣኻ ሕበር ሚድዪዉል ቋልኑዂን። እና ዕምጭ ኒን ንኪ እኳርሳዂ ዉሪ ከተት እስተዂ ኣኽላ። ኣፍሪቐት ጫዕተዉ ስልፍኻ ንር ኣባጥሕሲ ገንሺን እስነድ፣ ኒደንባኻ ና ዓስክርድ ውረርኖ ንርብርዲ ንርከዉዲት ሻኽነትላ፣ ኤወት ህድግናዂ ግን፣ ንጝር ና ንሽቅድ ዳደነኩላ እንኩናዂ። ኣድማይትል ኤረባ ኒ ናይ ኤርዶ ከበርዶ ይን ሰልፍ ኣፍሪቒል ፍትሕ ከዋኹ ነገሶ ይን ጀረብነዉድ ማርሕስረሪ ኣፍሪቓ ኣኽቶ ደበልትኖ ለመለም ዩኖ ሻኽንዂን። ይጝር ፋሪዕ እክባ ሙርቛ ብሊናኹ እና ንሰና ዕምጭሲ ለመለም ይናኽርዲ ፈንፈንትናኽርዲ ኣኸዉድ፣ ደባንዲ ናይ ኤረቢዂዲት ከበርደዉዲ ስምጥል ህንብነኩን። ሕብርድር እምነትድር ዓሌትድር ከዉታትሲ ዓመጨውዲ ሲደዉዲ ኩወዉዲት ኮነነኩን።
ይና ፍዳታት ዲማ ከበርኖ ኤልብስናዉ!!!
ህግደፍ ገፍትእስኒ!!!
ኮሊ ኤርትርያ ፍትሕዲ ስርዕዲሲ መቅርሕስርንሪ!!!
ፋሪዕ እክባ ሙርቛ ብሊነሪ- ኤርትራ/ ሆደ Wednesday, 17 June, 2020