ኮሮና ቫይረስ ክሳዕ ክንደይ'ዩ ሓደገኛ?

ውድብ ጥዕና ዓለም ብመሰረት ካብ 44,000 ሕሙማት ኮሮናቫይረስ ዝኣከቦ ጸብጻብ፡

• 81% ፈኲስ ምልክታት እዮም ዘርእዩ
• 14% ብርቱዕ ምልክታት የርእዩ
• 5% ብጽኑዕ ይሓሙ

እቶም በዚ ኮቪድ-19 ዝብል ስያመ ተዋሂብዎ ዘሎ ሕማም ዝሞቱ ግና ካብ 1%-2% ምዃኖም እዩ ዝግለጽ።

ብኣሽሓት ዝቑጸሩ ሕክምናዊ ክትትል ይግበረሎም ኣሎ፤ ስለዚ መጠን ሞት ክዛይድ ይኽእል እዩ።

እንተኾነ ግና ብዙሓት በቲ ሕማም ዝተለኽፉ ግና ከይተፈለጡ ዝሓውዩ ሰባት'ውን ክህልው ስለ ዝኽእሉ እቲ መጠን ሞት ክጎድል ይኽእል እዩ።

ኮሮናቫይረስ ወይ ኮቪድ-19 ፈውሲ ኣለዎ ዶ?

ነቲ ቫይረስ ካብ ኣካላትና ዘወግድ ፈውሲ የለን። ሓካይም፡ ነቶም በቲ ቫይረስ ዝተለኽፉ ሰባት፡ ኣድላዩ ዝኾነ ካልእ ክንክን ከም ዝረኽቡ ብምግባር፡ ዓቕሚ ምክልኻል ኣካላቶም (immune system) ከም ዝሕይል ብምግባር እዮም ዝሕክምዎም ዘለው።

ዛጊት ነቲ ሕማም ክፍውስ ዝኽእል ክታበት ኣይተረኽበን።

ገለ ካብቲ ዝግበረሎም ክንክን፡ ናይ ምስትንፋስ ሓገዝ ከም ዝረኽቡን፡ ግቡእ መግብን ማይን ከም ዝሰትዩን ምግባርን'ዩ።

ክታበት ንምርካብ ብዝተፈላለዩ ኩባንያታትን ትካላትን ፈተነታት ይግበር ኣሎ።

ገለ ሆስፒታላት ድማ፡ ናይ ካልኦት ዓይነት ቫይረሳት ኣፋውስ ክሕግዝ ዝኽእል እንተኾይኑ፡ ፈተነታት የካይዳ ኣለዋ።

ብኸመይ ንርእስና ክንከላኸል ንኽእል?

ኣእዳውካ ብዝግባእ ምጽራይ፤ ሓደ ንምምሕልላፍ ኮሮናቫይረስን ካልእ ሕማማትን እንከላኸለሉ ኣገባብ እዩ።

ውድብ ጥዕና ዓለም ካብ ዝህቦም ምኽርታት እዞም ዝስዕቡ ይርከብዎም፡

• ኣእዳውኩም ተሓጸቡ- ሳሙናን ናይ ኢድ መሕጸቢ 'ጀል'ን ንቫይረስ ክቐትል ይኽእል'ዩ
• ክትስዑሉ ከለኹም ኣፍኩምን ኣፍንጫኹምን ተሸፈኑ- እንተ ተኻኢሉ ብ'ቲሹ' (ሶፍት)- ድሕሪኡ ድማ ነቲ ቫይረስ ንኸይላባዕ ኣእዳውኩም ተሓጸቡ።
• ዓይንኹም፡ ኣፍንጫኹምን ኣፍኩም ኣይትሓዙ- በቲ ቫይረስ ዝተለኽፈ ነገራት ምስ እትሕዙ ናብ ኣካላትኩም ክሰግር ስለዝኽእል
• ናብ ዝስዕሉ ይኹን ዝህንጥሱ ወይ ድማ ረስኒ ዘለዎም ሰባት ኣይትጸግዑ- እቲ ቫይረስ ከናጥርዎ ስለዝኽእሉ- እንተ ተኻኢሉ ሓደ ሜትሮ ካብኦም ክትርሕቁ ይምረጽ

ዝርግሐኡ እንታይ ይመስል?

መዓልታዊ ብኣሽሓት ዝቑጸሩ ሰባት በቲ ቫይረስ ይልከፉ ኣለው። እቲ ቁጽሪ ካብቲ ብወግዒ ዝግለጽ ዘሎ ብዓሰርቲ ዕጽፊ ክዛይድ ከም ዝኽእል ተንተንቲ ይዛረቡ።

እቲ ለበዳ ሕጂ ኣብ ደቡብ ኮርያ፡ ኢጣልያን ኢራንን ክኽሰት ከሎ፤ ናብ ዓለም ለኻዊ ለበዳ ከይዓቢይ ስግኣት ኣሕዲሩ ኣሎ።

ሓደ ተመሓላላፊ ሕማም ኣብ ሓደ እዋን ኣብ ዝተፈላለየ ክፋላት ዓለም ስግኣት ክፈጥር ከሎ፡ ዓለምለኻዊ ለበዳ ምዃኑ ይእወጅ።

በቲ ቫይረስ ንባዕልኹም ወይ ካልኦት ከም ዝተትሓዙ እንተተጠራጢርኩም

ንርእስኹም ካብ ካልኦት ሰባት ብምፍላይ፡ ኣብ ገዛኹም ጽንሑ፤ ካልኦት'ውን ከምኡ ክገብሩ ኣተባብዕዎም።

ኣብ ኢትዮጵያ እንተለኹም ድማ 8335 ብምድዋል ንኢንስቲትዩት ማሕበረሰብ ጥዕና ኢትዮጵያ ኣፍልጡ።